برنج صدری چیست؟
برنج صدری یکی از مرغوبترین برنج های شمال ایران است. این برنج در دوره قاجار و زمان ناصرالدین شاه وارد ایران شده است. میرزا آقاخان نوری ( مشهور به اعتمادالدوله) دومین صدر اعظم ناصرالدین شاه و از اهالی نور مازندران بود. از آنجایی که مسئول صادرات کشور نیز بود دستور به تهیه بذر چغندر و برنج از کشورهای آسیای شرقی را داد تا در شمال کشور کشت کنند. برنجی که از آن بذر ها به دست آمد به صدر اعظمی ملقب شد. با گذشت سالها برنج صدر اعظمی به برنج صدری تغییر نام داد.برنج صدری از دسته برنج های کم محصول است و این به این معناست که که درصد برداشت برنج صدری در هر هکتار نسبت به برنج های دیگری همچون هاشمی کمتر است به همین دلیل قیمت برنج صدری از سایر برنج ها بالاتر است.
انواع برنج صدری:
برنج صدری در مجموع به سه گونه زیر دسته بندی می شود:
- برنج دم زرد ( علت نامگذاری این است که شلتوک آن در هنگام کاشت زرد رنگ است)
- برنج دم قرمز (علت نامگذاری این است که شلتوک آن در هنکام کاشت قرمز رنگ است)
- برنج دم سیاه ( علت نامگذاری این است که شلتوک برنج در هنگام کاشت سیاه رنگ است)
- برنج دم سفید
شیوه تشخیص این سه گونه برنج صدری از روی شکل ظاهری شلتوک یا لایه سبوس روی دانه است. نوع دم زرد و دم قرمز نسبت به نوع دم سیاه کمتر کشت می شوند. برنج دم زرد که یکی از بهترین انواع برنج ایرانی است تمام ویژگی های یک برنج اعلا را داراست. ازعطر و طعم بی نظیری برخوردار است و دانه های قلمی و کشیده آن بعد از پخت به خوبی قد می کشند. مدت زمان کاشت و برداشت برنج صدری دم زرد نسبت به سایر گونه ها بیشتر است به همین دلیل کشاورزان چندان تمایلی به کاشت اینگونه برنج ندارند و ازاین رو جزو برنج هایی است که در بازار کم یافت می شود.
برنج دم سیاه بعد از پخت بسیار بلند تر می شود و اصطلاحا بسیار ری می کند. از عطر بسیار زیاد و بی نظیری برخوردار است و مدت زمان پخت کوتاهتری نسبت به سایر برنج ها دارد.برنج دم قرمزاز نظر عطرو طعم و شکل و اندازه بسیار به برنج دم سیاه شباهت دارد.برنج صدری دم سفید هم جزو برنج های بسیار با کیفیت است و دانه بلند ترین گونه برنج صدری است بسیار خوب ری می کند و کمیاب است و شناسایی آن نیز بسیار دشوار است به طوری که کارشناسان برنج گاهی در شناسایی آن اشتباه می کنند.
توجه: ممکن است انوع برنج صدری دیگری هم مانند صدری هاشمی یا صدری علی کاظمی در بازار شنیده شود که این به معنای ترکیب دو نوع برنج است یعنی برنج صدری با برنج هاشمی یا علی کاظمی ترکیب شده است . ترکیب کردن می تواند در مزرعه هنگام نشاء کاری توسط کشاورز و یا بعد ازبرداشت محصول صورت بگیرد. در هر حال این برنج ها خالص نبوده و در هنگام پخت کیفیت برنج های خالص را نخواهند داشت. به همین دلیل سرایش توصیه به خرید اینگونه برنج های ترکیبی نمی کند.
طرز شناخت برنج صدری:
- برنج صدری استخوانی رنگ است و دانه ای قد بلند و کشیده و باعرض کم دارد.
- هنگام مالش دانه این برنج بین دو انگشت چربی آن به راحتی قابل تشخیص است.
- طول دانه خام برنج صدری بیش از 7 میلیمتر و بعد از پخت به بیش از 13 میلی متر می رسد.
- برنج صدری بسیار معطر است. (برای تشخیص عطر برنج مقداری از برنج را کف دست می ریزند و ” ها” می کنند سپس دانه را بو می کنند.)
ویژگی های برنج صدری:
- دارای عطر و طعم بسیار عالی است. عطر برنج صدری از تمام برنج ها بیشتر است.
- بعد از پخت ماندگاری بالایی دارد به طوری که بعد از 24 ساعت هنوز نرمی و تازگی و طعم اولیه خود را حفظ می کند.
- برنج صدری بسیار خوش پخت وسبک و خوش هضم است و بعد از مصرف آن شخص احساس سنگینی نمی کند.
تفاوت برنج صدری و هاشمی:
- دانه های برنج صدری نسبت به دانه های برنج هاشمی لاغر تر هستند و قد کوتاه تری دارند.
- دانه های برنج هاشمی زیبایی ظاهری بهتری دارند و یکدست هستند ولی در برنج صدری عدم تناسب دانه ها دیده می شود.
- در هنگام پخت برنج صدری عطر بیشتری از برنج هاشمی دارد.
